Çin her anlamda dünyanın en büyük gücü olmak için basamakları hızla atlarken Çi' i anlayabilmek ve değerlendirmek için varolan kalıpların dışına çıkmak gerekiyor. Çin ve Shanghai da neler var, neler oluyor. Gerçekten yeni bir fırsatlar ülkesi olma yolunda mı?

Çin son yıllarda büyüleyici bir başarıya imza atarken unutulmaması gerken bir şey var; madolyonun her zaman ikiyüzlü olduğu. Bu Çin için her anlamda geçerli.

29 Ağustos 2010 Pazar

SHANGHAI - bölüm 1


Shanghai şöyledir böyledir kısmına girmeden önce özellikle ilk olarak beni çok bunaltmış bir konuyu paylaşarak başlamak isterim. Shanghai' ya yaz aylarında gelmeyin. Kısa süreli ve turistik olarak gelmeyi planlıyorsanız olabilir ve dayanabilirsiniz belki diyorum ama gelirken yanınızda portatif bir vantilatör ve özellikle oksijen maskesi getirin derim. Özellikle uçağın klimalı ortamından indikten ve havaalanının klimalı ortamından faydalandıktan sonra aşırı sıcak ve aşırı nemli havaya çıktığınızda durum serin sulardan kızgın kumlara olacaktır, anlatılmaz yaşanır diyorum, deneyin. Haziran ve özellikle Temmuz ve Ağustos aylarında bu şehir cehennem kavramı hakkında ipuçu verecektir hele ki güneş tepede görüldüğünde ve şehrin üzerine ışığıdığı günlerde sokaklarda dolaşmak haşlama veya ızgara et olmak için ideal. sıcaklığın 35-42 arası değiştiği günlerde buna % 70 üzeri nemde eklendiğinde hissedilen sıcaklık haliyle biraz ağır oluyor. Bu da yetmezmiş gibi bu dönemlerde şehirde en ufak bir esinti bulmak imkansız, azıcık bir esinti bile yok ve oksijen az. Tüm bunlar insanın üzerinde fiziksel bir bir baskı yapıyor ve gökyüzünün altında ezildiğinizi hissediyorsunuz. Zaman zaman gerçekten nefes almakta zorlandığımı belirtmeliyim. Klimaya olan bakış açınız bir anda değişiyor... Ne güzel ki hemen hemen tüm kapalı mekanlar klimalı hatta taksiler bile. Bu nedenle çok bunaldığınızda taksiye atlamak ya da metro kullanmak ferahlatıcı...

THY nın direkt seferi ile -Emirates ve Qatar da mümkün, aktarmalı - İstanbul' dan yaklaşık 10 saatte Pudong Havaaalnına ulaşabilirsiniz. Böylece aktarma için saatlerce beklemenize gerek kalmayan rahat bir yolculukla Shanghai ya varmış oluyorsunuz.

Shanghai sizi özenle ve birbirinden estetik büyük gökdelenleri ile karşılarken aynı zamanda etrafa düzenlice serpilmiş ve yerleştirilmiş klasik tarz Çin yerleşimlerini de sunacaktır. Shanghai da ki gökdelenler gerçekten bir anlamda izlenmek için yapılmış ve mimari olarak büyük özenle yerleştirilmiş. Shanghai düzenli ve oldukça planlı bir şehir ayrıca peyzaja çok önem verilmiş. Şehir içinde birbirinden güzel ve dinlendirici parklar bulabilirsiniz. - ferahlatıcı mı? yaz aylarında pek değil - Yreleşim binalarının yanında bankaların, finans merkezlerinin ve büyük firmaların da birbirinden güzel yapılarını izleyebilirsiniz. Gökdelenler, alışveriş merkezleri, parklar, peyzaj alanları, küçük marketler, köprüler, otoban ve yollar oldukça özenle ve düzenli olarak işlenmiş.

Otoban ve yollara değinmişken Shanghai trafiğine ufaktan değinelim. Yollar evet çok düzenli, bir Çin geleneği olarak ayrıca bisiklet ve motorsikletler için de şeritler bulunmakta. Arabadan sıyırdım kaldırıma ulaştım şeklinde dereyi görmeden paçaları sıvamayın, bu küçük araçlara dikkat edin zaten onlarda dikkatinizi çekmek için ellerinden geleni yapacaklardır. Alt yapı açısından düzenli evet ancak üstyapı olarak işleyiş ve akış konusunda diyebileceğim tek şey oldukça çılgın olduğu. Shanghai da araba kullanmak için büyük bir hakimiyet, kontrol, çelik gibi sinirler, sınrısız bir manevra kabiliyeti ve araba kullanırken aynı zamanda tabelaları okuyabilme yeteneği ve iyi bir yol bilgisine ihtiyacınız olacaktır. Yapılan manevralar lunaparkta deneyimleyebileceğiniz eğlenceleri size sunuyor. Doğal olarak eğer İstanbul, İzmir gibi şehirlerde araba kullanmışsanız kendinizi evinizde hissedecksinizdir ama yanınızda Çince bilen biri olsun çünkü siz bir yere çarpmasanız bile biri size her zaman çarpabilir Çince konuşmak zorunda kalacaksınızdır.Son zamanlardaki en büyük eğlencelerimden bir tanesi yüksek binalardan ya da köprülerden aşağıda akan trafiği seyretmek. Bir bilgisayar oyunundaymışçasına hem eğleniyor hem de hayranlık içinde kalıyor böylece zamanın nasıl geçtiğini anlamıyorsunuz. Tabii ki Shanghai da illaha araba kullanmak zorunda değilsiniz dilerseniz araba kiralarsınız ve rakamlar oldukça uygun, dilerseniz kendinizi taksicinin manevra kabiliyetine bırakırsınız. Bunun dışında motorsiklet almak diğer bir olasılık fiyatlar oldukça ucuz ya da bir bisiklet sahibi olursunuz mis...( ama unutmayın Shanghai çoooook büyük)

Shanghai da eğer uzun süre kalmak gibi bir planınız varsa az biraz yolları ve mekanları çözdükten sonra metro denilen nimet - ki istediğiniz hemen her yere oldukça kolay ve ucuz şekilde ulaşabilirsiniz- veya otobüsleri kullanabilirsiniz. Shanghai ın metro ve otobüs ağına daha sonra tekrar değineceğim.

Shanghai çok büyük bir şehir... Buna bağlı olarak size sundukları da oldukça fazla. Çin' in en pahalı şehri olmak sıfatını elinde barındırıyor. Bir metropol olarak doğal olarak zıtlıkları da içinde barındırıyor. Bu şehirde yaşayan insanların yarısı oldukça zengin. Yollarda göreceğiniz araba markaları, kendi araba kullanmaya zahmet etmeyip özel şöförleri ile alış verişe giden teyze ve kadınlar, var olan ve yapılmaya devam eden rezidanslar size bu konuda fikir verecektir. Shanghailılar ın yine bir kısmı paralarını harcamak için Hong Kong u sıklıkla ziyaret etmekte. Kalan bir kısım orta gelirli diyebileceğimiz durumda ama bu kesiminde oldukça büyük bir araba sevdası var ( Şinasi görse gözleri dolardı). Bir de diğer yüz varoşlar kısmı var ancak bu da daha küçük bir kısmı oluşturmakta. Shanghai en çok Beijing ile yarışmakta. Konuştuğum pek çok Shanghai lı" Beijingliler başkent olmanın avantajını ve durumunu taşıyor biz ise dünyaya açılan kapı olmanın verdiği tadı çıkarıyoruz" diyorlar.

Gerçektende Shanghai Çin' in dünyaya açılan en önemli kapısı. ( e bu yıl expo 2010 konusu var) Shanghai ya dünyadan akın oldukça hızlı bir şekilde devam etmekte. Shanghailıların genel olarak konuşmalarımızda tekrarladığı bir şey var;" 2008 olimpiyatlarına kadar Shanghai da bu kadar yabancı yoktu ancak özellikle olimpiyatlardan sonra çok ve çok daha falza Shanghai ya gelip yerleşti gerek iş için gerek okumak için". Drum böyle olunca Shanghai da bu nüfusun ihtiyaçlarına karşılık vermek için boş durmuyor. En çok kafayı kurcalayacak konu yemektir sanırım. Korkmayın Shanghai da kimse aç kalmaz mutlaka kendinize göre bir yemek bulacaksınızdır. Yemek konusu da daha sonra tekrar değineceğiz.

Shanghai içinde pek çok tezatı -düzen ve kaos, zengin ve fakir, siyah ve beyaz - barındıran, oldukça büyük ama arynı zamanda oldukça renkli mutlaka görülmesi gereken kocaman bir metropol...

ÇİN / PEOPLE REPUBLIC OF CHINA


20. yy ın başlarında 21. yy a dair büyük umutlar vardı. Büyük bir teknolojik atılım, değişen koşullar ve yaşam standartları, muhteşem buluşlar, uzaya atılacak adımlar, büyük ve heybetli gökdelenlerin arasında oluşacak hava trafiği. Bu beklentilerin bir kısmı gerçekleşti bir kısmı da gerçekleşmek üzere. Görünen o ki kalan kısmı için insanoğlu beklemeye devam edecek. Değişimler günümüzde öylesine hızlı olmaya başladı insaoğlu artık farkında bile olamıyor bazılarının. Şu bir gerçek ki dünyada da bir kısım gelişmeler yaşanmakta. Bazıları hayranlık ve aynı zamanda korkuyla izlenmekte.


Bu değişim öykülerinden bir tanesi de Çin' e ait. 21. yüzyılın uyanan devi olarak adlandırılan bu coğrafi ve popülasyon anlamında dev ülke büyük değişimlere imza atmakta ve pek çok Çinli dünyaya adapte olan ve yakın zamanda daha da güçlü olacak bu ülkede bulunmaktan gurur duymakta.

Çin uzun vadeli projeler ve uygulamalarla büyük bir kalkınma hamlesinde bulunmakta bunun yansımaları sokaklarda ve ülkede hissedilmekte. Tabii ki bu Çin' in için madolyonun bir yüzünü oluşturmakta. Bir de madolyonun olumsuz tarafı bulunmakta. Bu nedenle Çin' i anlamak için madolyon bir bütün olarak değerlendirilmeli hemen hemen her anlamda...

Çin' in özellikle yakaladığı ekonomik atılım dünya ülkeleri için hem bir fırsat kapısı aralamakta hem de korkutucu bir unsur oluşturmakta. Krizlerle boğuşan bir dünya ekonomisinde birde ekonomik güçlerin ani bir kırılma ile değişme olasılığı bu korkunun bir yanı iken, ucuz Çin ürünlerinin uluslararası sektörlerde global rekabette dengeleri alt üst etmesi özellikle gelişmiş ve gelişen ülkeler için tehdit boytuna ulaşmış durumda. Globalizasyon adı verilen kavramla birlikte bu kocaman coğrafyadaki gelişmeler aslında bizler farkında olmasakta dünya üzerinde etkisini hissettirmekte. RMB döviz kurundaki dalgalanmanın dünya ülkelerine kalp krizleri geçirttiği zaten herkes tarafından bilinmekte.

Çin son yıllarda kendisini dünyaya sunarken ve bunun için çabalarken karşıdan bakan taraf olarakta Çin' i anlayabilmek ve olumlu ve olumsuz yanlarını görebilmek için çaba sarfetmek gerkiyor. Herşeyden önce şu kafalardaki Çin dünyanın öbür ucu, 1.5 milyar insanın hepsinin birbirine benzediği ucu bucağı olmayan, koşulları zayıf ülke imajını kafalardan atmak gerkiyor. Çin pek çok insanın tahmin etmeyeceği ölçüde modernleşmeye çalışan, metropolleri pek çok Avrupa ülkesi ile kıyaslanabilecek, sürekli yenilikleri arayan ve sorgulayan, bilim ve teknolojiye özellikle son zamanlarda büyük yatırım yapan ve önem veren bir ülke durumunda.

Büyük şehirlerinde gökdelenler arasında - özellikle gece müthüş bir özenle sağlanan ışıklandırmalar esnasında - gezerken yeni bir düşünme sisteminin oluşturulmaya çalışıldığı hissedilebilir. Devasa altyapı yatırımları, barajlar, muhteşem limanları, özenle korunan turistik yapıları, metropollerinde sağlanmaya çalışan yaşam koşulları, ekonomik ve ticari anlamda sunduğu avantajlar nedeniyle dünya insanlarını kendine büyük bir ivme ile çekmeye devam ediyor ve edecek gibi görünüyor.

Çin tek bir kültür tek bir varlık değil. Birbirinden farklı pek çok etnik kökeni, her bölgesinde hatta her şehrinde farklı kültürleri ve ekonomik anlamda farklı fırsatları barındıran bir ülke.

Çok kısa ve genel bir izlenim olara diyebilirm ki; Tartışmalı durumları, ekonomide atılımı esnasında etik değerleri, çalışma sistemi tabii ki üzerinde durulması gereken diğer konular ancak genel anlamda bunlarla birlikte ekonomik olarak büyümesine ileriki yıllarda devam edecek olan ve öncelikle bulunduğu bölgeyi ve akabinde dünyayı domine etmeyi kafasına koymuş görünen bir ülke.